Nụ cười phố Hội. Ảnh: Thái Hoàng

Từ xứ sở của những ngôi nhà vàng

Nhắc đến Di sản Văn hóa Thế giới Phố cổ Hội An người ta thường nhớ đến hình ảnh một khu phố cổ nhỏ nhắn, bình yên và xinh đẹp, nơi có những con phố và ngõ nhỏ chia cắt dọc ngang theo lối ô bàn cờ và những dãy nhà phố hình ống mái ngói rêu phong cổ kính với mảng tường quét ve vàng đầy hoài cổ nằm kề bên nhau. Có lẽ vì thế, Hội An còn được ví là “xứ sở của những ngôi nhà vàng” đẹp như trong cổ tích.

Phố cổ Hội An là một đô thị cổ nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng chừng 30 cây số về phía Nam. Xưa người phương Tây gọi là Faifo. Trong suốt thế kỉ 17 và 18, Hội An từng là một thương cảng quốc tế sầm uất, là nơi giao thương nhộn nhịp của đội thuyền buôn đến từ các nước như Nhật Bản, Trung Quốc, Hà Lan, Tây Ban Nha, Ấn Độ... Trước thời kỳ này, nơi đây cũng từng được nhắc đến như một điểm dừng chân quan trọng của con đường tơ lụa trên biển.

Du khách Nhật Bản chụp ảnh nghệ nhân nghề truyền thống ở phố cổ Hội An. Ảnh: Thái Hoàng

Hội An được ví như một bảo tàng sống về kiến trúc và lối sống đô thị, một điển hình đặc biệt về cảng thị truyền thống ở vùng Đông Á mà cho đến nay vẫn được bảo tồn nguyên vẹn và chu đáo. Phần lớn những ngôi nhà ở đây mang dáng dấp kiến trúc truyền thống của người Việt, có niên đại từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19. Xen kẽ giữa các ngôi nhà ấy là những công trình kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng như đình, chùa, hội quán, nhà thờ họ... được xây dựng trong quá trình hình thành và phát triển của thương cảng cổ xưa này.

Do có sự giao thương suốt một thời kỳ dài với nhiều nước nên Hội An cũng là vùng đất ghi nhiều dấu ấn của sự pha trộn, giao thoa văn hóa. Điều đó thể hiện rõ nét qua hình ảnh các hội quán, đền miếu thờ mang dấu tích của người Nhật Bản, người Hoa và những ngôi nhà mang phong cách kiến trúc thuộc địa Pháp nằm xen kẽ trong quần thể những dãy nhà phố hình ống truyền thống của người Việt.

Bình yên giữa tâm dịch. Ảnh: Thái Hoàng

Trải qua thời gian và sự thăng trầm của lịch sử, Hội An hôm nay không còn nhiều dấu tích về một thương cảng nổi tiếng thế giới của năm xưa nhưng không vì thế mà mất đi nét phong lưu và nhộn nhịp của một cảng thị sầm uất ngày nào.

Hội An hôm nay quyến rũ du khách không chỉ vẻ đẹp đầy mê hoặc của những công trình kiến trúc cổ kính mà còn ở những giá trị văn hóa phi vật thể đang tồn tại bền vững trong từng hơi thở đời sống thường nhật của cộng đồng cư dân phố Hội. Đó chính là đời sống văn hóa phong phú, đa dạng của người dân với những lễ nghi, phong tục tập quán, sinh hoạt tín ngưỡng, nghệ thuật dân gian, lễ hội văn hóa... độc đáo và đậm đà bản sắc dân tộc.

Cảnh trên bến dưới thuyền gợi nhớ hình ảnh một khu cảng thị xưa. Ảnh: Thái Hoàng

Đến niềm tự hào của ngành du lịch Việt

Cái tên Hội An giờ đã trở thành một hiện tượng đặc biệt trên các diễn đàn văn hóa và cẩm nang du lịch của thế giới. Khu phố cổ nhỏ nhắn, xinh đẹp có diện tích chưa đầy hai cây số vuông này có sức hấp dẫn kì lạ khiến cho bất cứ ai đã đến một lần đều muốn quay lại thêm nhiều lần nữa.

Năm 2019, Hội An liên tục được vinh danh trên bản đồ du lịch của thế giới. Thành phố nhỏ cổ kính này đã vượt qua Tokyo - “trái tim” của nước Nhật, bỏ xa Rome - nơi được mệnh danh là “thiên đường lãng mạn” của nước Ý, để trở thành điểm đến tuyệt vời nhất thế giới trong năm 2019.

Làng gốm cổ Thanh Hà ở Hội An. Ảnh: Thái Hoàng

Hãng tin CNN của Mỹ cũng đã dành nhiều lời ca ngợi cho Hội An khi viết rằng: "Được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1999, phố cổ Hội An từng là một thương cảng quốc tế sầm uất của những thương lái Pháp, Nhật Bản và Trung Quốc... Trải qua thăng trầm của lịch sử, khu phố cổ này mang những nét đẹp cổ kính, bình yên đến lạ".

Đặc biệt, cũng trong năm này, tạp chí du lịch nổi tiếng hàng đầu thế giới Travel + Leisure của Mỹ đã bình chọn Hội An là điểm đến tuyệt vời nhất thế giới của năm 2019. Theo kết quả công bố của Travel + Leisure, trong bảng xếp hạng "Các thành phố tuyệt vời nhất thế giới" (Top 15 Cities in the World), phố cổ Hội An nhận được 90,39 điểm trên thang điểm 100 nhờ những tiêu chí: Cư dân địa phương thân thiện; văn hóa, di sản và ẩm thực phong phú.

Hội quán Phúc Kiến ở Hội An. Ảnh: Thái Hoàng

Và tiếp theo ngay sau đó, một lần nữa, Hội An lại trở thành tâm điểm chú ý của thế giới khi hình ảnh tuyệt đẹp về Chùa Cầu, biểu tượng hơn 4 thế kỉ của di sản thế giới này được Google vinh danh trên trang chủ bằng nét vẽ tuyệt đẹp do họa sĩ Shanti Rittgers thể hiện trên Google Doodle...

Và sự hồi sinh sau dịch COVID-19

Phố cổ Hội An được ví như thiên đường của những tín đồ ưa khám phá và trải nghiệm. Hàng năm, hàng triệu lượt du khách khắp nơi trên thế giới đã vượt hàng nghìn, thậm chí hàng vạn cây số tìm đến khu phố cổ nhỏ bé này để tận hưởng nhịp sống yên bình đầy hoài cổ và cũng để khám phá cái cảm giác vừa xa lạ nhưng cũng vừa có nét quen thuộc về một trong những thương cảng cổ độc đáo nhất trên thế giới, nơi phản ánh rõ nét bức tranh giao thoa giữa hai nền văn hóa Đông - Tây.

Du khách tham quan rừng dừa nước Cẩm Thanh ở Hội An. Ảnh: Thái Hoàng

Trải qua thời gian hàng trăm năm nhưng dấu ấn đời sống cảng thị vẫn còn in đậm trong nếp sống của người Hội An. Dọc hai bên bờ sông Hoài thơ mộng, nhà cửa, quán xá, chợ búa mọc lên như nêm, hoạt động tấp nập từ sáng đến tối. Dưới sông tuy không còn cảnh những chiếc tàu buôn đi biển to lớn vào ra, nhưng cảnh thuyền bè ngược xuôi tấp nập vẫn còn.

Sau một thời gian dài dừng đón khách vì đại dịch COVID-19, dịp lễ 30.4 vừa qua, Hội An bắt đầu đón khách trở lại một cách có kiểm soát sau khi lệnh giãn cách xã hội được nới lỏng. Thời gian này, du khách đến với Hội An chưa nhiều, chủ yếu là khách trong nước và một số khách nước ngoài đang làm ăn, sinh sống lâu dài ở Việt Nam.

Một nhà hàng phong cách Âu nằm trong ngõ nhỏ ở phố cổ. Ảnh: Thái Hoàng

Sau đợt giãn cách xã hội, Hội An đang dần trở về với những nhịp sống sôi động như trước. Người phố Hội nổi tiếng tài hoa, giỏi về buôn bán và làm nghề thủ công mĩ nghệ, nên dọc theo các tuyến phố, đi đến đâu người ta cũng thấy có cửa hàng cửa hiệu. Dọc hai bên phố, mỗi ngôi nhà là một cửa hiệu. Ở đó, người ta bán đủ thứ, làm đủ nghề. Từ quán ăn, quán cà phê, giải khát, cho đến hiệu thêu, may, đồ da, tranh ảnh, đồ lưu niệm, đồ thủ công mĩ nghệ... thứ gì cũng có. Nhiều nhất là đèn lồng, có hẳn cả phố chuyên sản xuất và kinh doanh đèn lồng. Về đêm, đèn lồng thắp sáng như sao sa, xanh, đỏ, tím, vàng... rực rỡ, lung linh đến tận từng con ngõ nhỏ.

Du khách nước ngoài đến đây thích nhất là tìm đến các hiệu may mặc và làm đồ da. Ở đó, họ có thể đặt may những bộ cánh từ bình dân cho đến sang trọng, đóng những đôi giày, làm những chiếc túi xách da hợp thời trang với giá cả hợp lí và nhất là thời gian hoàn thành có thể đáp ứng ngay theo thời gian lưu trú của khách.

Đèn lồng phố Hội. Ảnh: Thái Hoàng

Ẩm thực cũng chính là một chủ đề tạo nên sức cuốn hút hấp dẫn đặc biệt đối với du khách. Hội An là nơi hội tụ đầy đủ tinh hoa ẩm thức Á-Âu. Ngoài các nhà hàng sang trọng mang phong cách Châu Âu với các món Âu do chính đầu bếp người nước ngoài thực hiện thì ẩm thực đường phố mang phong vị truyền thống của người Hội An với nhiều món ngon từ lâu đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước như: Cà phê, cao lầu, mì Quảng, cơm gà, hến xào, bánh mì, bánh khoái, bánh bao, bánh vạc, bún thịt nướng, tào phớ, chè... Tất cả món ăn đều do chính tay người dân Hội An chế biến bằng những loại nguyên liệu tươi ngon, đơn giản nhưng tinh tế, giá bình dân, và đặc biệt là không gian thưởng thức cực kì ấn tượng với những nhà hàng hoặc quán gánh nhỏ xinh, thân thiện nằm ở ven sông, ven các con phố đông người qua lại.

Quanh Hội An, trong vòng bán kính chừng 30 cây số trở lại là hàng loạt địa chỉ du lịch nổi tiếng mà du khách có thể đạp xe ghé thăm vào bất cứ lúc nào như: Làng gốm cổ Thanh Hà, làng rau Trà Quế, rừng dừa nước Cẩm Thanh, Cù Lao Chàm, thánh địa Mỹ Sơn, bãi biển Cửa Đại, bãi biển Mỹ Khê, núi Ngũ Hành Sơn, khu du lịch Bà Nà Hills...

Lễ hội mô phỏng đám cưới giữa người con gái phố Hội với thương nhân người Nhật Bản xưa. Ảnh: Thái Hoàng

Với thế mạnh vượt trội về chiều sâu văn hóa và tiềm năng du lịch, Hội An tự tin có đủ nguồn năng lượng dồi dào vượt qua sự ì trệ sau giấc ngủ dài của mùa đại dịch COVID-19, để tiếp tục trở thành điểm đến hàng đầu trên con đường khám phá di sản ở miền Trung.

Theo Phóng sự của Thái Hoàng/Laodong.vn