Rất nhiều du khách nước ngoài đều có chung nhận định: Hội An có không gian công cộng rất đặc trưng, đó là phố đi bộ. Hơn 10 năm qua, từ khi Hội An triển khai “Phố không có tiếng động cơ”, “Phố dành cho xe thô sơ”, “Phố đi bộ”, loại hình không gian công cộng này không chỉ góp phần làm phong phú đời sống của người dân địa phương, mà còn xây dựng hình ảnh thành phố thân thiện trong mắt du khách nước ngoài.

Hội An được trao Giải Vàng “Thành phố được yêu thích nhất năm 2012” (Ảnh: Hà Thành)

Bà Marien Wilhelm, du khách Đức chia sẻ: Lần đầu tiên đến Hội An, bà thực sự thích thú với không gian yên tĩnh, trầm mặc của phố đi bộ. Bước chân trên những con phố yên tĩnh, dưới ánh sáng lung linh của đèn lồng, những căn nhà cổ rêu phong, bà có thể cảm nhận được nét văn hóa phổ cổ Hội An.

Năm 1999, Hội An được công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Hơn 10 năm sau, từ một khu phố nhỏ bé, Hội An đã phát triển mạnh, trở thành đô thị loại 3. Đây cũng là khoảng thời gian, thành phố có tốc độ đô thị hóa khá nhanh. Chỉ trong khoảng thời gian ngắn, hàng chục cửa hàng, khách sạn, nhà hàng được xây dựng. Điều này đặt ra những thức thách cho Hội An trong việc bảo tồn các không gian không cộng, trong đó có khu khố phổ, hạt nhân của sự phát triển thành phố.

Thời gian gần đây, chính quyền thành phố Hội An đã quan tâm đến việc xây dựng và duy trì các không gian công cộng như phố đi bộ, công viên, sân vườn, cảnh quan trong khu phố cổ... Những mô hình này được các chuyên gia quốc tế đánh giá cao.

Bà Debra Efroymson, Giám đốc vùng châu Á, Tổ chức HealthBridge Canada chuyên nghiên cứu những giải pháp và nguồn lực nhằm cải thiện môi trường đô thị tại Việt Nam cho rằng: “Những không gian công cộng tại Hội An cần được bảo vệ. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, những không gian công cộng này cần được nhân rộng với quy mô nhỏ. Cũng cần có sự tham gia của người dân và tổ chức các hoạt động như hát bài chòi, các trò chơi dân gian tại những không gian công cộng này”.

Theo kết quả nghiên cứu của các nước phát triển, bộ mặt thành phố được tạo nên bởi những không gian công cộng. Đối với một thành phố có những yếu tố đặc thù như Hội - di sản văn hóa thế giới thì không gian công cộng rất cần thiết. Thành phố Hội An đang triển khai thử nghiệm mô hình phát triển không gian công cộng với sự tham gia của cộng đồng. Dự án này sẽ có sự hỗ trợ của Trung tâm hành động vì sự phát triển đô thị và tổ chức Health Bridge Canada.

Ông Võ Phùng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - thể thao thành phố Hội An cho biết: “Phố cổ Hội An là một quần thể với nhiều công trình kiến trúc cổ điển. Với không gian tổng thể, lộ trình thực hiện phố đi bộ, định hướng Hội An trở thành không gian thanh bình".

Việc bảo vệ và phát triển không gian công cộng ở phố cổ Hội An đã góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân, đồng thời giúp cho Hội An trở thành một thành phố thân thiện hơn nữa trong mắt mọi người./.