Cổng chính ghi: MINH HƯƠNG PHẬT TỰ

Cổng phụ ghi: DIỆU HỮU - CHÂN KHÔNG

 

Theo hoành phi treo ngay chính điện thì chùa được xây vào tháng hai năm Quý Tỵ 1653

 

CHIÊN ĐÀN LÂM

Thành Thái Giáp Thìn, bổn xã trùng tu

Khánh Đức Quý Tỵ nhị nguyệt cốc đán

Tín quan viên lão kính lập

Bức hoành được lập năm 1904 (Thành Thái Giáp Thìn) còn Khánh Đức Quý Tỵ là năm 1653 mà tháng chạp năm này vua Lê Thần Tông (Lê Duy Kỳ) tức Khánh Đức năm thứ năm ban sắc phong cho Quan Công miếu. Điều đáng để ý là miếu thờ đức Quan Thánh và chùa Phật Minh Hương cùng một khu đất, cùng một “chủ” lập nên thì liệu có nghi vấn gì không?!

Mặt khác theo tư liệu của chùa Long Tuyền Hội An thì (trích):

 

“Chùa Di Đà (tức Chiên Đàn Lâm - Minh Hương Phật Tự) do người Minh Hương xây dựng năm Kỷ Mùi 1679 dưới thời trị vì của chúa Nguyễn Phúc Tần. ... ... ... Năm Ất Hợi, 1695, chúa Nguyễn Phúc Chu sai sứ sang Trung Hoa thỉnh hòa thượng Thạch Liêm Đại Sán qua Việt Nam lập đàn truyền giới tại kinh đô Thuận Hóa. Đoàn tùy tùng hòa thượng có tổ Minh Hải, tổ Minh Lượng. Khi qua và về tổ Thạch Liêm đều tạm nghỉ tại chùa Di Đà để chờ tàu buôn về nước. Tổ Thạch Liêm có mở đàn tràng tại đây để truyền giới cho 300 giới nữ theo giới. Tổ Minh Hải ở tại đây qua năm sau ra xây dựng chùa Chúc Thánh, tổ Minh Lượng cũng ở tại đây đến bốn năm sau mới ra khai sơn chùa Vạn Đức.

Năm Mậu Ngọ, 1798, tổ Minh Giác được chư sơn thiền đức thỉnh ngài về trụ trì chùa Di Đà này và khai đàn truyền giới cho tăng ni phật tử sau mới về trụ trì chùa Phước Lâm.

Chùa Di Đà sau cải danh là chùa Chiên Đàn. Ngôi chùa này đã đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá Phật giáo đầu tiên tại tỉnh Quảng Nam của các tổ sư Trung Hoa và Việt Nam”.

Tuy nhiên, theo anh Trương Duy Cường, con ông Trương Đình Hoanh, chủ nhiều hiệu buôn và hý viện PHI ANH ở Hội An, là dòng dõi của ngài Trương Hoằng Cơ, kể lại theo gia phổ hiện phụng giữ trong từ đường tại Hội An như sau:

"Chùa Phật và Chùa Văn Chỉ tọa lạc trên đường Phan Châu Trinh ngày nay (trước là đường Minh Hương). Kể từ đường Hoàng Diệu đổ lên hướng đường Lê Lợi có Chùa Văn Chỉ, Chùa Phật, đến miếu Quảng An. Chùa Văn Chỉ thờ Đức Khổng Tử. Miếu Quảng An nằm góc đường Phan Châu Trinh và kiệt ra giếng Bá Lễ (nơi này ông Phạm Phú Cần dùng làm nơi dạy hoc từ trước năm 1975) nay không còn là nơi để chiêm bái nữa.
Nguyên khuôn viên của hai Chùa này chiếm trọn cả một vùng khá rộng kể cả đường Minh Hương. Nhưng khi thực dân Pháp ổn định việc cai trị, chúng mở đường, qui hoạch thành phố, khiến diện tích hai Chùa này bị phân cắt, đến nay chỉ còn lại di tích Chùa Văn Chỉ (bị bỏ hoang phế). Riêng Chùa Phật, Hòa Thượng Huệ Hường dời về phía sau khuôn viên Chùa Ông (tức Trùng Hán Cung). Chùa này được đổi tên là Minh Hương Phật Tự và cuối cùng lấy tên Chùa Quan Âm. (Hiện nay Ban Quản Lý Di Tích Hội An trưng dụng làm Nhà Bảo Tàng Lịch Sử Đô Thi Cổ). Chính nơi đây, Hòa Thượng Huệ Hường viên tịch năm 1848 và được chôn ngay tại khu đất trước mặt Chùa Ông (chỗ giếng nước đầu chợ Hội An). Về sau, hài cốt của Hòa Thượng được cải táng đưa đến chôn tại Chùa Chúc Thánh. Còn Ni Cô Diệu Thành, khi qua đời được dân làng chôn bà tại khu đất phía hông Nhà Thờ Đạo Thiên Chúa bên kia đường Lê Hồng Phong ngày nay. Năm 1976, theo qui hoạch của chính quyền mới, hài cốt bà được đưa về chôn tại Chùa Chúc Thánh.

 

Nhưng trong bi ký hiện lưu trong Quan Thánh miếu lập năm 1753 lại ghi:

關 聖 帝 廟, 觀 音 佛 寺 本 鄉 鼎 建 百 有 餘 年 矣

(Quan Thánh Đế miếu, Quan Âm Phật Tự bổn hương đỉnh kiến bách hữu dư niên hỹ)  

Miếu Quan Thánh Đế, chùa Phật Quan Âm của làng ta đã lập nên hơn trăm năm rồi vậy.

 Chánh điện chùa Phật Minh Hương

là nơi tàng trữ cổ vật Hội An để giới thiệu với khách tham quan.

 

Chùa hiện còn năm bia đá trong đó có hai bia “ký gửi”, một của chùa Bà Mụ và một của chùa Quảng An, còn lại là ba bia ghi công đức đóng góp dựng chùa với ít nhất hai lần trùng tu năm 1904 và năm 1943 (từ Chiên Đàn Lâm đổi thành Minh Hương Phật Tự). Chùa hiện không còn xà cò, chánh điện dành một phần của gian giữa làm nơi thờ Phật. Từ hơn năm chục năm nay, chùa không có một tăng sĩ nào cả.

 

Một trong những hiện vật đang được trưng bày tại đây.

Phía trong là nơi thờ linh vị Phật có... thùng phước sương nho nhỏ.

 

Nhìn cổ vật cho đã đi rồi mời chư huynh ngước nhìn lên hai tấm hoành phi

 

Từ ân vĩnh tì (Ơn lành độ trì mãi)

 

 Viên đạo giáo (Đạo tròn đầy)

 

Rồi trước khi ra về, hãy nán lại đọc bài kệ của Lục Tổ Huệ Năng để khỏi uổng phí một lần ghé chơi phố cổ.

 

 Trí tuệ - Từ bi

Bồ đề bản vô thụ

Minh kính diệc phi đài

Bổn lai vô nhất vật

Hà xứ nhạ trần ai

(Bồ đề chẳng phải cây

 Gương sáng chẳng phải đài

Tự tánh không một vật

Bụi bặm bám vào đâu)

Nhất trần bất đáo Bồ đề địa