Lễ vía Quan thánh Đế Quân- Nét văn hóa đẹp của người Hội An

Vào ngày 10/8/2023 nhằm ngày 24/6 âm lịch,  tại  di tích Quan Công miếu - số 24 đường Trần Phú và các tuyến đường Lê Lợi, Trần Phú – nơi đoàn diễu hành lân, sư, rồng đi qua đã diễn ra lễ vía Quan thánh Đế Quân.

Quan thánh Đế Quân, còn được biết đến với tên thân mật là Quan Công, Quan Vân Trường…  Ông là nhân vật có thật thời Tam quốc diễn nghĩa, Trung Quốc , có nhiều công lao trong việc phò Hán, dẹp Ngô, diệt Ngụy và nổi tiếng bởi trung nghĩa tiết liệt và đức độ, từng được tán tụng “Người anh hùng thời Tam Quốc không ai đối thủ”.

 Hội An từng là đô thị - thương cảng, thường xuyên diễn ra hợp đồng buôn bán giữa các thương nhân. Để làm tin trong giao dịch nợ nần vay mượn cần có nơi thề nguyền, cam kết. Tương truyền có những giao dịch mua chịu, bán chịu cả thuyền hàng lớn. Quan Thánh Đế Quân ở Hội An được nhân dân sùng bái chính là bậc Thánh không những chứng tri chữ Tín trong làm ăn quan hệ thương mại mà còn trừng phạt kẻ vi phạm điều ước nguyện với nhau. Vì thế nơi đây vừa có ý nghĩa trọng tài, toà án kinh tế mà còn là nơi trừng phạt tráo trở, cân bằng xã hội, độ trì hộ mạng, hộ sinh kế cho mọi người. Việc thờ Quan Thánh có ảnh hưởng sâu rộng trong dân gian  Hội An.

 Lễ vía Quan Công ở Chùa Ông tuỳ từng thời kỳ và điều kiện mà làm lớn hoặc làm nhỏ nhưng luôn luôn được duy trì tổ chức, bởi nó mang nhiều ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc đối với người dân địa phương. Ai cũng hiểu rằng ở đây không phải là tôn thờ cúng tế một Quan Công nhà Hán mà chính là tôn thờ và cúng tế một vị Thánh Đế Quan Công trung liệt nghĩa khí, tiết liệt oai phong, căm ghét gian tà, tráo trở, có công giúp nước cứu dân, bảo hộ sự bình an cho dân chúng. Hình tượng Quan Công đã được Hội An hóa, trở thành tín ngưỡng hết sức quan trọng trong đời sống cộng đồng. Khi con người có niềm tin sẽ có tất cả, trong đó niềm tin trong tín ngưỡng còn có tác động duy trì cân bằng hành động hướng đạo của con người để vươn tới Chân, Thiện, Mỹ.

Tín ngưỡng này đã được Hội An hóa, trở thành nét văn hóa đặc sắc của người địa phương.

Khi Hội An đang trong quá trình gia nhập mạng lưới thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO, lễ vía Quan thánh đế quân hằng năm đã thể hiện được tính tiếp biến văn hóa, vận dụng sáng tạo trong đời sống của người  Hội An; đồng thời minh chứng rõ tính giao thương quốc tế, các giá trị văn hóa mở của vùng đất Hội An xưa và nay.

Nguồn: Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An