Hội An bền bỉ giữ nhịp di sản Bài Chòi
- Thứ tư - 03/12/2025 16:45
- In ra
- Đóng cửa sổ này
(Kỷ niệm 8 năm Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ được UNESCO ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại – 7/12/2017 – 2025)
Giữa không gian phố cổ thanh bình, tiếng phách, tiếng trống và những làn điệu mộc mạc của Bài chòi đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa Hội An. Không chỉ là trò chơi dân gian mang đậm tinh thần cộng đồng, Bài chòi còn là di sản sống, được giữ gìn và bồi đắp mỗi ngày bởi những con người yêu nghề, tận tâm với văn hóa bản địa.
Giữa không gian phố cổ thanh bình, tiếng phách, tiếng trống và những làn điệu mộc mạc của Bài chòi đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa Hội An. Không chỉ là trò chơi dân gian mang đậm tinh thần cộng đồng, Bài chòi còn là di sản sống, được giữ gìn và bồi đắp mỗi ngày bởi những con người yêu nghề, tận tâm với văn hóa bản địa.
Truyền dạy trong trường học – nuôi dưỡng tình yêu Bài chòi từ gốc rễ
Nhằm bảo tồn lâu dài và tạo nền tảng vững chắc cho tương lai của loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo này, Hội An đã chú trọng tổ chức hoạt động truyền dạy Bài chòi ngay trong môi trường học đường. Các nghệ nhân – những người am hiểu sâu sắc lối hô hát truyền thống – trực tiếp đến các trường tiểu học và trung học cơ sở để hướng dẫn cho học sinh những kỹ năng cơ bản như: Giới thiệu về nguồn gốc, cách chơi và ý nghĩa văn hóa của loại hình diễn xướng này; cách gõ phách, giữ nhịp, cách hô hát, nhả chữ theo đúng phong cách Bài chòi… Từ đó, các em học sinh không chỉ tiếp nhận tri thức di sản một cách tự nhiên, mà còn được truyền cảm hứng để yêu thích và tự hào về nghệ thuật dân gian quê hương.
Song song với đó, Hội An còn tổ chức các lớp truyền dạy dành cho đội ngũ nhân lực trẻ kế cận – những bạn trẻ đam mê Bài chòi, mong muốn tiếp tục theo đuổi nghề hô hát. Dưới sự chỉ bảo tận tình của nghệ nhân, họ được rèn luyện chuyên sâu về kỹ thuật, cách biểu diễn, kiến thức âm nhạc và ứng biến trên sân khấu, trở thành lực lượng quan trọng trong việc duy trì Bài chòi như một “di sản sống”.
Biểu diễn hằng đêm tại Bồn Binh An Hội – Di sản sống giữa lòng phố cổ
Nếu truyền dạy là “gốc rễ” thì trình diễn chính là cách Hội An giúp Bài chòi lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống đương đại. Mỗi tối, tại Bồn Binh An Hội, các nghệ nhân thuộc Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Thế giới Hội An lại đều đặn tổ chức buổi hô hát Bài chòi phục vụ du khách. Không gian biểu diễn mở, ấm cúng, khiến du khách dễ dàng hòa vào nhịp điệu dân gian. Các nghệ nhân vừa hô hát, vừa kể chuyện, ứng tác linh hoạt theo ngữ cảnh, tạo nên những khoảnh khắc vui tươi, gần gũi. Hình thức chơi thẻ Bài chòi truyền thống được giữ nguyên, giúp du khách trải nghiệm trọn vẹn tinh thần của trò chơi dân gian miền Trung. Những tràng cười sảng khoái, những khoảnh khắc hồi hộp chờ nghe xướng tên, những tràng pháo tay không ngớt… chính là minh chứng cho sức hấp dẫn của loại hình nghệ thuật này khi được đặt vào không gian phố cổ Hội An.
Hội An – hành trình bền bỉ cùng Di sản nhân loại
Trong suốt thời gian qua, Hội An đã kiên trì triển khai nhiều giải pháp bảo tồn và phát huy di sản một cách bền vững như đẩy mạnh hoạt động truyền dạy trong cộng đồng, đặc biệt là tại các trường học; tạo điều kiện để lực lượng trẻ tiếp cận, thực hành và tham gia biểu diễn; duy trì chương trình hô hát hằng đêm như một sản phẩm văn hóa – du lịch đặc trưng; đồng thời tích cực đưa Bài chòi vào các sự kiện, lễ hội và những chương trình giao lưu quốc tế, gắn với hình ảnh “Hội An – thành phố sáng tạo”. Những nỗ lực ấy không chỉ giữ cho Bài chòi nguyên vẹn tinh thần truyền thống, mà còn giúp di sản hòa nhập sâu vào đời sống đương đại, trở thành nét văn hóa đặc sắc, sống động và đầy sức gắn kết của cộng đồng địa phương.
Trong hành trình phát triển tương lai, Hội An tiếp tục đặt Bài chòi vào vị trí quan trọng của chiến lược xây dựng đô thị sáng tạo, bảo tồn đi đôi với phát triển. Di sản sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng, truyền dạy và lan tỏa để tiếng hô rộn rã và những nhịp phách thân thương của Bài chòi mãi vang vọng trong đời sống văn hóa Hội An – hôm nay và mai sau.
Nhằm bảo tồn lâu dài và tạo nền tảng vững chắc cho tương lai của loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo này, Hội An đã chú trọng tổ chức hoạt động truyền dạy Bài chòi ngay trong môi trường học đường. Các nghệ nhân – những người am hiểu sâu sắc lối hô hát truyền thống – trực tiếp đến các trường tiểu học và trung học cơ sở để hướng dẫn cho học sinh những kỹ năng cơ bản như: Giới thiệu về nguồn gốc, cách chơi và ý nghĩa văn hóa của loại hình diễn xướng này; cách gõ phách, giữ nhịp, cách hô hát, nhả chữ theo đúng phong cách Bài chòi… Từ đó, các em học sinh không chỉ tiếp nhận tri thức di sản một cách tự nhiên, mà còn được truyền cảm hứng để yêu thích và tự hào về nghệ thuật dân gian quê hương.
Song song với đó, Hội An còn tổ chức các lớp truyền dạy dành cho đội ngũ nhân lực trẻ kế cận – những bạn trẻ đam mê Bài chòi, mong muốn tiếp tục theo đuổi nghề hô hát. Dưới sự chỉ bảo tận tình của nghệ nhân, họ được rèn luyện chuyên sâu về kỹ thuật, cách biểu diễn, kiến thức âm nhạc và ứng biến trên sân khấu, trở thành lực lượng quan trọng trong việc duy trì Bài chòi như một “di sản sống”.
Nếu truyền dạy là “gốc rễ” thì trình diễn chính là cách Hội An giúp Bài chòi lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống đương đại. Mỗi tối, tại Bồn Binh An Hội, các nghệ nhân thuộc Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Thế giới Hội An lại đều đặn tổ chức buổi hô hát Bài chòi phục vụ du khách. Không gian biểu diễn mở, ấm cúng, khiến du khách dễ dàng hòa vào nhịp điệu dân gian. Các nghệ nhân vừa hô hát, vừa kể chuyện, ứng tác linh hoạt theo ngữ cảnh, tạo nên những khoảnh khắc vui tươi, gần gũi. Hình thức chơi thẻ Bài chòi truyền thống được giữ nguyên, giúp du khách trải nghiệm trọn vẹn tinh thần của trò chơi dân gian miền Trung. Những tràng cười sảng khoái, những khoảnh khắc hồi hộp chờ nghe xướng tên, những tràng pháo tay không ngớt… chính là minh chứng cho sức hấp dẫn của loại hình nghệ thuật này khi được đặt vào không gian phố cổ Hội An.
Trong suốt thời gian qua, Hội An đã kiên trì triển khai nhiều giải pháp bảo tồn và phát huy di sản một cách bền vững như đẩy mạnh hoạt động truyền dạy trong cộng đồng, đặc biệt là tại các trường học; tạo điều kiện để lực lượng trẻ tiếp cận, thực hành và tham gia biểu diễn; duy trì chương trình hô hát hằng đêm như một sản phẩm văn hóa – du lịch đặc trưng; đồng thời tích cực đưa Bài chòi vào các sự kiện, lễ hội và những chương trình giao lưu quốc tế, gắn với hình ảnh “Hội An – thành phố sáng tạo”. Những nỗ lực ấy không chỉ giữ cho Bài chòi nguyên vẹn tinh thần truyền thống, mà còn giúp di sản hòa nhập sâu vào đời sống đương đại, trở thành nét văn hóa đặc sắc, sống động và đầy sức gắn kết của cộng đồng địa phương.
Trong hành trình phát triển tương lai, Hội An tiếp tục đặt Bài chòi vào vị trí quan trọng của chiến lược xây dựng đô thị sáng tạo, bảo tồn đi đôi với phát triển. Di sản sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng, truyền dạy và lan tỏa để tiếng hô rộn rã và những nhịp phách thân thương của Bài chòi mãi vang vọng trong đời sống văn hóa Hội An – hôm nay và mai sau.