Có lẽ, hiếm thấy ở đâu như ở Hội An, những chương trình nghệ thuật không “đóng khung” trong những khán phòng biểu diễn sang trọng mà lại hòa vào cuộc sống đương đại, hoặc trình diễn ngay trong không gian tái hiện đêm phố cổ Hội An những năm đầu thế kỷ XX.

Sự “bắt tay” của văn hóa và du lịch để tạo nên những sản phẩm hấp dẫn luôn là câu chuyện thời sự và đau đáu của các nhà quản lý Hội An. Ông Võ Phùng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao Hội An, nhớ lại: Ngay từ năm 1990, Hội An đã ý thức rất rõ việc đào tạo và xây dựng nhân lực văn hóa để biểu diễn dân ca, nghệ thuật cổ truyền xây dựng những chương trình biểu diễn nghệ thuật dân tộc để thành những sản phẩm du lịch giữ chân du khách khi đến Hội An. Ông Phùng thừa nhận, cho dù liên kết giữa văn hóa - du lịch và cộng đồng ở Hội An chưa chặt chẽ như nhiều nước khác, nhưng không phải là sự bắt tay “hờ hững”. “Ngoài sự cộng hưởng của cộng đồng, “nhạc trưởng” thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ, mạnh mẽ và thuận lợi hơn nữa chính là ngành văn hóa” - ông Phùng nói. 

Biểu diễn nghệ thuật cổ truyền tại Hội An hấp dẫn du khách.           Ảnh: KHÁNH CHI

Vài năm trước, yêu cầu không biểu diễn phục vụ khi khách đang ăn uống của đội biểu diễn nghệ thuật dân tộc đã vấp phải sự phản đối gay gắt của nhiều doanh nghiệp du lịch và du khách, nhưng cơ quan quản lý vẫn kiên trì. Dần dà mọi người cũng thừa nhận, ủng hộ. “Biểu diễn nghệ thuật dân tộc khi khách vừa ăn vừa xem cũng là một cách “rẻ rúng” nghệ thuật. Những nhà du lịch nghĩ cách để tiết kiệm thời gian, nhưng lại không ý thức được rằng làm như thế là thiếu tôn trọng nghệ thuật dân tộc. Rất mừng sau những phản đối, chỉ trích là một cuộc bắt tay hợp tác hoàn hảo để trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng” - ông Phùng nói. 

Nhiều người ngạc nhiên khi giá vé mỗi lần xem biểu diễn chỉ 70.000 đồng/khách, nhưng Trung tâm Văn hóa - thể thao Hội An cho là phù hợp. Chính quyền Hội An đang khuyến mãi cho sản phẩm văn hóa - du lịch, “huề vốn” cũng đã là lãi. Lợi nhuận lớn nhất chính là cả cộng đồng cùng hưởng lợi khi những sản phẩm văn hóa - du lịch này đã giúp níu chân du khách, làm phong phú thêm các chương trình tham quan, kéo dài thêm thời gian lưu trú của du khách. Từ lẽ đó, nhà nước, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng cùng bắt tay đầu tư, làm “giàu” cho các sản phẩm văn hóa - du lịch. 

Bên cạnh chương trình biểu diễn nghệ thuật cổ truyền được tổ chức hằng đêm tại số nhà 75 Nguyễn Thái Học, Hội An còn lồng ghép rất nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật khác miễn phí trong “đêm phố cổ”. Du khách có thể hô bài chòi, xem biểu diễn hò khoan đối đáp, hò kiến tại trên sông, du ngoạn trên ghe bầu, nghe hát dân ca xứ Quảng dọc sông Hoài. Ông John Haward, du khách Hà Lan nhận xét: “Sự giản dị chính là cái hay và độc đáo của các chương trình biểu diễn nghệ thuật ở Hội An. Mỗi góc phố là một sân khấu trình diễn, điều đó khiến cho các chương trình biểu diễn nghệ thuật của các bạn thành những sản phẩm du lịch đặc trưng”. 

Những lớp dạy dân ca, bài chòi nghệ thuật múa… được mở, ngay cả trên đường phố, đã hấp dẫn du khách. Khách không chỉ xem mà còn thử tập hát. Nhiều du khách đến Hội An đã mê mẩn, dù họ chỉ hiểu mơ hồ, về các chương trình biểu diễn nghệ thuật cổ truyền và các loại hình nghệ thuật dân gian được biểu diễn định kỳ hằng đêm tại các điểm biểu diễn nghệ thuật và ngay trên phố cổ. Và như thế, đêm đêm các “sân khấu” vẫn sáng đèn, dù đôi khi không nhiều khách, chỉ để một điều: Lưu giữ hồn phố.